Lưu Hiểu Ba (
tiếng Trung: 刘晓波,
bính âm: Liú Xiǎobō;
28 tháng 12 năm
1955 –
13 tháng 7 năm 2017)
[1][2] là một nhà hoạt động
nhân quyền và trí thức
Trung Quốc. Ông từng là Chủ tịch của Trung tâm
Văn Bút Quốc tế độc lập của Trung Quốc từ năm 2003. Vào ngày
8 tháng 12 năm
2008, Lưu Hiểu Ba bị bắt giam vì hậu quả của việc ông tham gia viết
Hiến chương 08. Ông bị bắt chính thức vào ngày
23 tháng 6 năm 2009, vì bị nghi có dính líu tới việc "xúi giục chống phá nhà nước."
[3][4] ông bị buộc cùng tội danh vào ngày
23 tháng 12 năm 2009, và bị kết án 11 năm tù và hai năm bị tước quyền chính trị vào ngày
25 tháng 12 năm
2009.
[5] Lưu Hiểu Ba thi hành án tù tại
Cẩm Châu, tỉnh
Liêu Ninh.
[6][7][8] Vào ngày 26 tháng 6 năm 2017, ông đã được cấp cứu sau khi được chẩn đoán mắc bệnh
ung thư gan giai đoạn cuối và qua đời vào ngày 13 tháng 7 năm 2017 tại bệnh viện.
[9]Giải Nobel Hòa bình năm
2010 [10] được trao cho ông bất chấp áp lực từ chính quyền Trung Hoa ngăn cản việc trao giải cho ông. Người phát ngôn Chính quyền
Bắc Kinh nói với phóng viên rằng ông Lưu Hiểu Ba vào tù vì vi phạm pháp luật, và rằng trao giải Nobel Hòa bình sẽ mang đến thông điệp sai trái.
[11] Ông được ủy ban giải Nobel hòa bình trao giải vì "cuộc đấu tranh trường kỳ bất bạo động vì quyền con người ở Trung Quốc".
[10] Tổng thư ký Liên Hợp Quốc
Ban Ki-moon cho rằng giải thưởng dành cho Lưu Hiểu Ba là "sự công nhận rằng thế giới ngày càng đồng thuận trong việc cải thiện quyền con người". Phát ngôn viên của chính phủ Đức Steffen Seibert tuyên bố Trung Quốc nên thả Lưu Hiểu Ba để ông ta có thể tham gia lễ nhận giải. Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Bernard Kouchner cũng hoan nghênh giải thưởng và cũng kêu gọi Trung Quốc thả ông Lưu.Lưu Hiểu Ba là công dân đầu tiên của Trung Quốc được trao giải thưởng Nobel khi vẫn còn sống ở trong nước.
[12] Ông cũng là người thứ 3 được trao giải thưởng này khi còn ở trong tù hay bị giam giữ sau
Carl von Ossietzky (1935) của Đức và bà
Aung San Suu Kyi (1991) của Miến Điện
[13] Ông cũng là người thứ hai (người đầu tiên là Ossietzky) đã bị từ chối không cho người đại diện đi nhận giải dùm và chết trong trại giam.